ดัชนีความผันผวน (VIX): คู่มือฉบับสมบูรณ์สำหรับนักลงทุนไทย เข้าใจ “ดัชนีความกลัว” และผลกระทบต่อตลาด

VIX Index ทำงานอย่างไร? ปัจจัยอะไรบ้างที่ส่งผลต่อดัชนี?

ดัชนี VIX หรือ Volatility Index ถือเป็นตัวชี้วัดที่นักลงทุนทั่วโลกจับตา โดยเฉพาะในตลาดหุ้นสหรัฐฯ มันได้รับฉายาว่า “ดัชนีความกลัว” เพราะเชื่อมโยงตรงๆ กับระดับความผันผวนของตลาด โดยเฉพาะช่วงที่ความไม่แน่นอนรุมเร้า ตลาดหุ้นสั่นคลอน ดัชนีนี้คำนวณมาจากราคาออปชันบนดัชนี S&P 500 ซึ่งแสดงถึงความคาดหวังของนักลงทุนต่อการแกว่งไกวของตลาดในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า

การหาค่า VIX อาศัยราคาออปชันแบบ Call และ Put ที่มีอายุเหลือ 23 ถึง 37 วันบน S&P 500 นักวิเคราะห์ใช้สูตรคณิตศาสตร์ขั้นสูงเพื่อประเมิน “ความผันผวนโดยนัย” หรือ implied volatility ซึ่งบอกถึงการคาดการณ์ของตลาดต่อการเคลื่อนไหวราคาในอนาคต ปัจจัยที่ทำให้ VIX เปลี่ยนแปลงมีหลายอย่าง เช่น ข่าวเศรษฐกิจใหญ่ๆ อย่างอัตราเงินเฟ้อ การว่างงาน หรือ GDP การปรับนโยบายดอกเบี้ยจากธนาคารกลาง สถานการณ์ตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์ที่กระทบความมั่นคงโลก รายงานผลประกอบการจากบริษัทยักษ์ใหญ่ หรือความกังวลเรื่องสุขภาพระบบการเงินโดยรวม ลองนึกภาพดูสิ เมื่อข่าวร้ายโหมกระหน่ำ VIX ก็พุ่งขึ้นราวกับจับกระแสความตื่นตระหนกได้ทันที

ความสัมพันธ์ระหว่าง VIX Index และตลาดหุ้นไทย (SET Index) คืออะไร?

ถึงแม้ VIX จะมาจาก S&P 500 ในสหรัฐฯ แต่ก็ส่งผลทางอ้อมต่อตลาดหุ้นไทยหรือ SET Index อย่างชัดเจน เพราะตลาดการเงินทั่วโลกเชื่อมต่อกันแบบซับซ้อน พอ VIX พุ่งสูงในช่วงวิกฤตหรือความไม่แน่นอน นักลงทุนทั่วโลกรู้สึกเสี่ยงมากขึ้น มักถอนทุนจากหุ้นไปหาสินทรัพย์ปลอดภัยแทน

ผลกระทบนี้ไหลมาถึงไทยผ่านหลายทาง เช่น เงินทุนต่างชาติน้อยลงที่ไหลเข้าตลาดหุ้นไทย ความเชื่อมั่นนักลงทุนในประเทศที่ลดตามกระแสโลก หรือความกังวลเศรษฐกิจใหญ่ที่กระทบการเติบโตของบริษัทไทย ถ้า VIX สูง นักลงทุนไทยควรเตรียมใจรับมือความผันผวนใน SET Index แล้วปรับแผนลงทุนให้เข้ากับสถานการณ์ เช่น ลดสัดส่วนหุ้นเสี่ยงชั่วคราว

การนำ VIX Index ไปใช้ในการลงทุน: กลยุทธ์และข้อควรระวังสำหรับนักลงทุนไทย มีอะไรบ้าง?

VIX เป็นเครื่องมือช่วยประเมินตลาดและความเสี่ยงสำหรับนักลงทุนไทย แต่ต้องรู้จักใช้ให้ถูกทางและตระหนักถึงจุดอ่อนของมัน

ประโยชน์ของการนำ VIX Index ไปใช้:

• ตัวชี้วัดอารมณ์ตลาด: ถ้า VIX พุ่งเร็ว แสดงถึงความตื่นตระหนกที่กำลังมา นักลงทุนควรเพิ่มความระวังทันที
• การประเมินความเสี่ยง: ติดตาม VIX ช่วยวัดความเสี่ยงรวมของพอร์ต ถ้าสูง อาจถึงเวลาลดสินทรัพย์เสี่ยง
• การประกอบการตัดสินใจ: ใช้ VIX ช่วยปรับพอร์ต เช่น เพิ่มสินทรัพย์ปลอดภัย ลดขนาดลงทุน หรือเลี่ยงซื้อในช่วงผันผวน

ข้อควรระวัง:

• ไม่ใช่เครื่องมือซื้อขายโดยตรง: นักลงทุนรายย่อยเทรด VIX ตรงๆ ไม่ได้ ต้องผ่าน ETF หรือ Futures ที่ซับซ้อนและเสี่ยงสูง
• ความสัมพันธ์ทางอ้อมกับตลาดไทย: VIX สะท้อนตลาดสหรัฐฯ ต้องดูปัจจัยไทยด้วยเสมอ
• ไม่ใช่ตัวบ่งชี้การกลับตัวเสมอไป: VIX สูงไม่ได้แปลว่าตลาดตกเสมอ หรือต่ำไม่ได้แปลว่าขึ้นต่อเนื่อง
• ควรใช้ร่วมกับเครื่องมืออื่น: อย่าพึ่ง VIX อย่างเดียว ต้องรวมกับพื้นฐาน เทคนิค และเศรษฐกิจมหภาค